Depresja jest chorobą o nie w pełni wyjaśnionym podłożu. Może ona pojawiać się u osób o różnych typach osobowości oraz różnych zakresach zdolności do radzenia sobie z problemami życiowymi. Na depresję zapadają zarówno osoby dorosłe jak i dzieci zaradne życiowo, jak i borykające się z różnymi trudnościami. Wiadomo jednak, że o jej wystąpieniu decydują przede wszystkim zakłócenia równowagi w systemach neuroprzekaźników w mózgu: serotoniny i noradrenaliny.
Wiele objawów dziecięcych i młodzieżowych zaburzeń nastroju pozostaje niestety niezauważonych. Otoczenie reaguje często dopiero wtedy, gdy pojawiają się okaleczeniai jasne deklaracje samobójcze. Zwykle trudności w nauce, szkolne porażki, obniżenie ocen przypisuje się nadmiernemu korzystaniu z elektroniki lub lenistwu. Dorośli koncentrują się na tym, by wprowadzić zasady, które mają na celu zmotywować dziecko lub nastolatka do pracy, przywrócić odpowiednie według nich proporcje w nauce i odpoczynku. Pewnie czasem uwaga dorosłych pomaga i dziecko wraca na poprzednie tory. A czasem to jakby gasić pożar oliwą.
Depresja to zjawisko bardzo złożone. Wymaga kompleksowego leczenia, wielopoziomowego wsparcia i zrozumienia. Przede wszystkim depresja u nastolatków i dzieci, tak samo jak u dorosłych, nie dotyczy tylko zmian w nastroju, choć oczywiście obniżenie nastroju jest na pierwszym planie. Zwłaszcza u dzieci młodszych lub w okresie dojrzewania obserwuje się nie tyle samo obniżenie, smutek, ale również chwiejność nastroju, drażliwość, złość. Mogą pojawić się również objawy somatyczne, ból głowy i brzucha, zaburzenia snu.
Niepokojącym objawem zaburzeń depresyjnych jest lęk – zwykle nasilony.
Bardzo często dzieci opisują lękowe wyobrażenia, które im towarzyszą. Powodów może być wiele. Są to np. obawy przed utratą relacji z bliskimi osobami, krytyką innych, odrzuceniem w grupie rówieśniczej. Oprócz zmian nastroju pojawiają się zaburzenia koncentracji uwagi, poczucie rozproszenia i niepowodzenia edukacyjne. Wszystko to powoduje spadek poczucia własnej wartości i przekonanie, że się jest nieskutecznym we wszystkim, co się robi.„Jestem do niczego” - często słyszymy z ust młodego człowieka. Temu wszystkiemu towarzyszy spadek zainteresowania aktywnościami, które dotąd sprawiały przyjemność, utraty radości oraz dojmującego zmęczenia.
Nie wolno zapominać o objawach psychosomatycznych, które pojawiają się zwłaszcza u młodszych dzieci. Napięciowe bóle głowy, bóle brzucha, nawet nudności czy omdlenia. Utrata apetytu, spadek wagi. Czasem nagły wzrost łaknienia i tycie. Kłopoty ze snem – trudności z zasypianiem lub nadmierna senność, wybudzanie się w nocy i nad ranem. Oczywiście nie zawsze podobne symptomy są spowodowane depresją. Zawsze trzeba szukać różnych przyczyn, w tym medycznych, zmian zachowania naszego dziecka. Gdy zostaną wykluczone przyczyny natury medycznej warto skonsultować się z psychologiem lub psychiatrą, by zbadać czy to nie depresja.
W społeczeństwie ciągle krąży mylny obraz dziecka z depresją. Dorośli doszukują się smutku, apatii, niechęci do działania. Dają się zmylić, gdy chodzi o całą resztę objawów. Czy depresyjne dziecko może być uśmiechnięte? Czy może być aktywne, agresywne i nieustannie zirytowane? Może. Pamiętajmy, że zaburzenia depresyjne u dzieci i młodzieży mogą mieć różne źródła i różny przebieg. Kluczowe jest to, aby jak najszybciej znaleźć przyczyny depresji i pomóc dziecku, zanim rozwój depresji zacznie siać spustoszenie w młodym człowieku.
Jeśli u swojego dziecka zauważysz:
- zwiększoną drażliwość, częste wybuchy złości,
- apatię,
- utratę zainteresowania czynnościami, które wcześniej sprawiały mu przyjemność,
- utratę apetytu,
- częste skargi na bóle brzucha, głowy,
- niechęć do kontaktów z rówieśnikami,
- trudne zachowania (wybuchy złości, nieposłuszeństwo) mające na celu zwrócenie na siebie uwagi,
porozmawiaj o swoich spostrzeżeniach ze swoim dzieckiem i skonsultuj się z lekarzem lub psychologiem.
Pytania, które można skierować do dziecka:
- Zauważyłam ostatnio, że jesteś smutny, nie uśmiechasz się tak często jak dawniej, mniej się bawisz. Czy coś się stało?
- Od jakiegoś czasu jesteś bardziej smutna. Już tak chętnie nie spotykasz się z koleżankami. Co się wydarzyło?
- Widzę, że coś Cię gnębi. Jeśli chciałbyś porozmawiać, zawsze znajdę czas, by Cię wysłuchać.
- Wcześniej chętnie chodziłeś do szkoły, a teraz każdego ranka boli Cię brzuch. Martwię się o Ciebie. Co się wydarzyło?
- Widzę, że trudno Ci jest poradzić sobie ze złością, gdy coś Ci nie wychodzi, szybko się denerwujesz. Co się dzieje?
- Pamiętaj jesteś dla mnie ważny!
Źródło:
https://pl.wikipedia.org/wiki/Zaburzenia_depresyjne
